مرکز مطالعات کنه و بیماری های منتقله از آن
معرفی و اهداف مرکز تحقیقاتی :
در سالهای اخیر، بیماریهای دارای ناقل در بسیاری از مناطق جهان به صورت نوپدید و بازپدید مشکلات بسیاری را برای انسانها، حیوانات اهلی و خانگی و حیاتوحش ایجاد نمودهاند. زیستشناسی و همهگیری شناسی بیماریهای دارای ناقل، از ویژگیهای مربوط به جرم بیماریزا، میزبان انسان، حیوان یا ناقل و محیط متاثر میگردند. از عوامل مهم در نوپدیدی و پراکنش بیماریهای عفونی منتقله توسط ناقلین، میتوان به تغییر در شرایط زیستگاه ها، تغییر در روش ذخیره آب و آبیاری زمینها، تغییرات جوی و آب و هوایی، تضعیف ایمنی ناشی از بیماریهای تضعیف کننده ایمنی، استفاده بیش از حد از حشرهکشها و بروز مقاومتهای دارویی، جهانی شدن و افزایش قابل ملاحظه تجارت بینالمللی و جهانگردی اشاره نمود. بیماریهای دارای ناقل اهمیت زیادی در سلامت انسانها و حیوانات دارند و ناقلین، میزبانها و عوامل عفونی متعدد در اپیدمیولوژی آنها نقش دارند. مالاریا، دنگ، لایم، تب زرد، تب دره ریفت، انسفالیت ژاپنی، اونکوسرکیازیس، تریپانوزومیازیس، طاعون، فیلاریازیس، مننژیت، لیشمانیا و تب جنگل کیاسانور، هانتاویروس، نیپاویروس و انواع تبهای خونریزی دهنده در زمره بیماریهای نوپدید و بازپدید دارای ناقل هستند که برخی از آنها در سالهای اخیر در ایران مطرح و مورد شناسایی قرار گرفتهاند.
با توجه به این که برخی از بیماریهای مهم منتقله از کنه مانند تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و بیماری لایم در ایران نیز وجود دارند، مرکز مطالعات کنه و بیماریهای منتقله از آن، در سال 1384 با پیشنهاد و به همت آقای دکتر شایان با مشارکت دانشکدههای دامپزشکی دانشگاه تهران، سمنان، مشهد، ارومیه، شهرکرد، شیراز و چمران اهواز، موسسه تحقیقاتی رازی و دو شرکت دامداری خصوصی و با دریافت موافقت قطعی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس گردید. این مرکز از مشارکت اعضای متعدد با تخصصهای مختلف (انگلشناسی، میکروبیولوژی، ژنتیک، اپیدمیولوژی، بیولوژی مولکولی، ایمونولوژی) در حوزههای تحقیقاتی بهرهمند میباشد. در طی سالهای گذشته، این مرکز برگزاری دو سمپوزیوم بینالمللی، یک کنگره ملی، انتشار بیش از 20 مقاله در مجلات علمی بینالمللی معتبر، طرحهای پژوهشی برونسازمانی، نیز طرحهای تحقیقاتی درونسازمانی و مشارکت فعال در قطب علمی ایمونوپاتولوژی را در کارنامه فعالیتهای خود دارد. از قابلیتها و توانمندیهای این مرکز میتوان به بهرهمندی از امکانات و تجهیزات مناسب جهت انجام پژوهشهای مولکولی با بهرهگیری از اعضای متبحر در این حوزه اشاره نمود. با توجه به توانمندیهای مرکز در حوزه دامپزشکی و با مشارکت سایر حوزههای دخیل در بهداشت و سلامت عمومی مانند سازمان دامپزشکی، وزارت بهداشت، پهنهی وسیع تحقیق و پژوهش در حوزهی بیماریهای منتقله از کنهها در دامنهی فعالیت این مرکز قرار گرفتهاست. این فرصت بی بدیل، ضمن ارتقای کیفی دانشکده و دانشگاه، زمینه مشارکت و فعالیت دانشجویان در امور تحقیقاتی حائز اهمیت در کشور در این بخش از حوزه بهداشت و سلامت عمومی و دامی را فراهم آوردهاست.
این مرکزتاکنون با همکاری اتحادیه اروپا دو پروژه بین المللی شامل "ارزیابی و ارتقای اقدامات کنترل یکپارچه بیماریهای دامی از طریق توسعه ابزارهای تشخیص مولکولی، ارزیابی وضعیت بیماری، آموزش و ظرفیتسازی در آسیا»، و «شناسایی کنهها در آسیا" را با همکاری عضو آسیایی کنسرسیوم یکپارچه کنه ها و بیماریهای منتقله توسط کنهها (ICTTD-3) سازمان دادهاست.
مشارکت در کنفرانسهای ملی و بین المللی
بررسی فون کنهای در ایران
تعیین گونه و زیر گونه کنههای ناقل انواع پیروپلاسمها، باکتریها و ویروسها
تشخیص با استفاده از روشهایی مانند PCR، PCR، PCR-RFLP، RLB، Western blotting و S.M.
تجزیه و تحلیل فیلوژنتیک از کنه ها با استفاده از لوکوس های مختلف ژنی
ارزیابی تهیه واکسن علیه کنه ها و عوامل بیماریزای منتقل شونده توسط کنه ها
ارزیابی انواع کنهکشها علیه کنهها
ارزیابی انواع ترکیبات بیولوژیک علیه کنهها
برگزاری سمپوزیوم های بین المللی